Głogowska Edukacja Kresowa

W ramach akcji Mogiłę Pradziada Ocal od Zapomnienia w dniach 01.05. – 05.05.2019 Nasz kolega Piotr Paliszkiewicz udał się z członkami Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo Wschodnich z Bolesławca do Jazłowca, Buczacza, Potoku Złotego, Sieniawy i Zbaraża.

Po przyjeździe do Jazłowca zostali oni zakwaterowani w klasztorze – Domu Rekolekcyjnym bł. Marceliny. W Jazłowcu odwiedzili cmentarz gdzie okazało się, że drzewa i krzewy zostały wycięte przez miejscową ludność pod nadzorem sołtysa. W drugim dniu po porannej Mszy Świętej w kaplicy klasztornej nasz kolega przekazał siostrom zakonnym paczki z chemią gospodarczą przygotowane przez Stowarzyszenie „Głogowska Edukacja Kresowa”, za które siostry wręczyły pisemne podziękowanie. Zwiedzając Jazłowiec oraz Potok Złoty zapoznali się z historią tych miejscowości, a przyjęci przez merów otrzymali zapewnieni o kontynuowaniu pomocy przy oczyszczeniu cmentarzy. W Buczaczu przyjęci zostali przez miejscowego proboszcza, który zapoznał ich z historią kościoła oraz miasta. Mieli również okazję zaopatrzyć się w wspaniały buczacki koniak. Po drodze do Sieniawy w Rykomyszu podziwiali groty skalne gdzie zamieszkiwali zakonnicy w czasie prześladowań. W Zawranicy – grekokatolickiej „Częstochowie” zachwycali się pięknymi cerkwiami, drogą krzyżową oraz wspaniałym miejscowym Jeruzalem. Po przyjeździe do Zbaraża, nasz kolega skorzystał z okazji i odwiedził swoich krewnych w Małym Chodaczkowie i Romanówce i udał się z nimi na groby przodków na cmentarzach uporządkowanych przez młodzież z Polski oraz miejscową ludność. W sobotę 04.05.2019 W auli szkoły muzycznej odbył się koncert z okazji Dni Zbaraża, na którym wystąpiły miejscowe zespoły z Kamieńca i Zbaraża na oraz Zespół Folklorystyczny „Niespodzianka” z Tomaszowa Bolesławieckiego, który w tym czasie koncertowym na Ukrainie.

Pięknym akcentem tego wyjazdu było odznaczenie Pani Barbary Smoleńskiej szefowej Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo Wschodnich z Bolesławca przez Mera miasta oraz przekazanie sadzonek dębów kresowych dla Głogowa i Bolesławca (wraz z certyfikatami ich pochodzenia), przez Piotra Bajdeckiego Prezesa Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego w Zbarażu.

Uczestnicy wyjazdu zostali zaproszeni przez Mera miasta Zbaraż Pana Romana Polikrowskiego na uroczystą kolację. W niedzielę po mszy świętej, odprawionej w odrestaurowywanym kościele w Zbarażu zostali ugoszczeni na obiedzie u rodziny ukraińskiej i po pożegnaniu udali się w drogę powrotną do Polski.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji

Opublikowano 28 kwietnia 2019 przez gekadmin

Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy

Lato 1915 roku. Armia rosyjska pod naporem wroga wycofuje się z Królestwa Polskiego i zachodnich krańców Imperium. „Niemiec będzie babom cycki obcinał” – niesie się po wsiach. Spod Lublina, Chełma, Łomży, Ostrołęki, a nawet Warszawy obładowane wozy ruszają w głąb Rosji. Z obszarów na wschód od Białegostoku wyjeżdża nawet osiemdziesiąt procent mieszkańców. Wędrują w skwarze, bez wody i jedzenia. Niemieckie samoloty bombardują wojsko, nie szczędząc uciekinierów. Przy drogach zostają mogiły, część ciał leży niepogrzebana. Wybuchają epidemie. Masowo umierają dzieci.

Bieżeńcy – tak po rosyjsku nazywają uciekinierów carskie władze – są rozwożeni po całej Rosji. Gdy we wsiach gdzieś na Syberii czy nad Donem z trudem budują nowe życie, wybucha rewolucja, niszcząc pozostałe filary „odwiecznego porządku”: carską władzę i religię. Bieżeńcy znowu ruszają w drogę, teraz w drugą stronę, do odrodzonego Państwa Polskiego. Powrót przynosi kolejne „końce świata”.

Z terenu Polski wyjechać mogły ponad dwa miliony osób, ale o bieżeństwie milczą podręczniki. Opowieść ocalają potomkowie bieżeńców. To historia, którą można opowiadać z wielu perspektyw: ludzi postawionych w ekstremalnej sytuacji, chłopów, których świat ginie na ich oczach, wreszcie – uchodźców, uciekinierów, ofiar kolejnych wojen.

Aneta Prymaka-Oniszk – dziennikarka, publikowała m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Polityce”, „National Geographic”, kwartalniku „Karta”.

Jej debiutancka książka „Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy” (2016, Wydawnictwo Czarne) zdobyła Nagrodę Literacką Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego za najlepszą książkę 2016 roku oraz Nagrodę Książki Roku 2016 Warszawskiej Premiery Literackiej. Została również nominowana do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii „proza” oraz do Nagrody Historycznej POLITYKI i Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego. Znalazła się w finale Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.

Współuczestniczyła w tworzeniu Centrum Nauki Kopernik; była rzeczniczką prasową podczas budowy i otwierania instytucji. Od 2014 roku prowadzi stronę internetową biezenstwo.pl.

Pochodzi z Knyszewicz (woj. białostockie), aktualnie mieszka w Warszawie.

Opublikowano 17 kwietnia 2019 przez gekadmin